کله کنجی یکی از شیرینی‌های سنتی و خوشمزه استان ایلام است که از ترکیب کنجد و خرما تهیه می‌شود. این شیرینی به دلیل طعم و عطر بی نظیرش، طرفداران زیادی در سراسر ایران دارد. کله کنجی به عنوان یکی از سوغاتی‌های ایلام نیز شناخته می‌شود.
با کُنجی (گِمِگَه) یکی از سوغات‌های خوشمزه استان ایلام آشنا شویم.
کله کنجی یک نوع حلوای شیرین و خوشمزه است که در شهر ایلام وجود دارد و به عنوان یکی از شیرینی‌های محلی این منطقه شناخته می‌شود. مردم ایلام در بیشتر فصول از این شیرینی استفاده می‌کنند. مواد اصلی مورد استفاده در تهیه آن شامل کنجد و خرمای خشک (قصب، زی، زهدی و یا زاهدی) می‌شود. این شیرینی حاوی انرژی و مواد مغذی زیادی است. خرما به عنوان یکی از مواد اصلی در تهیه انواع نان‌ها و شیرینی‌های سنتی ایرانی بسیار محبوب است و نشانگر ارزش غذایی بالا و فرهنگ غذایی سالم اجداد است.
برای تهیه کله کنجی، از خرمای خشک (ژی) و کنجد استفاده می‌شود. بخش دشوارتر در تهیه این شیرینی، کوبیدن مواد درون یک وسیله به نام چالگ و میه کت است. این عمل نیازمند انرژی و قدرت نسبتاً زیادی است. با این حال، از آنجایی که همه افراد به راحتی این وسیله را در اختیار ندارند و ممکن است بخواهند این شیرینی خوشمزه استان ایلام را خودشان تهیه کنند، می‌توانند از چرخ گوشت استفاده کنند.
این روش، امکان دستیابی به طعم مشابه با استفاده از چالگ و میه کت را فراهم می‌کند، اگر چه شاید به پای چالگ و میه نرسد. دلیل استفاده از چالگ و میه کت در درست کردن شیرینی کله کنجی، به دلیل بهبود فرایند تهیه و روغن انداختن آن است که تنها با کوبیدن مواد اولیه می‌توان به نتیجه مطلوب و مورد نظر به دست آورد.
مهم‌ترین دلیل مصرف این شیرینی، انرژی فوق العاده و عدم حضور چربی‌های مضری است که اغلب در اکثر شیرینی‌های دیگر مشاهده می‌شود.
مواد لازم کله کنجی:
کنجد ۵۰۰ گرم
خرما خشک ۱ کیلو گرم
طرز تهیه کله کنجی:
برای تهیه‌ی کله کنجی، ابتدا کنجد‌ها را بشویید سپس اجازه دهید تا آب آن به خوبی گرفته شده و خشک شوند.
در همین حین خرما‌ها را نیز بشویید و در آبکش بریزید و اجازه بدهید آب اضافی آن‌ها خارج شود. سپس هسته‌های آن‌ها را جدا کنید؛ و آن‌ها را داخل هاونگ بکوبید.
تابه‌ای را روی حرارت ملایم قرار بدهید و کنجد‌های خشک شده را داخل آن بریزید و آن‌ها را هم بزنید تا بو داده شوند دقت کنید که نسوزند، رنگ آن‌ها که کمی تغییر کرد کافی است.
خرما‌ها را به آن‌ها اضافه کنید و حسابی با هم مخلوط کنید و تفت بدهید حدود ۵-۱۰ دقیقه زمان لازم است تا کنجد و خرما به خوبی با هم مخلوط و یکدست شوند. زمانی که کاملا مخلوط و یکدست شدند. می‌توانید برای نرم‌تر شدن و منسجم شدن آن‌ها را داخل چرخ گوشت بریزید و ۲-۳ بار چرخ کنید تا کاملا منسجم و یکدست شود و چسبندگی لازم را به دست بیاورد.
اجازه بدهید مخلوط خرما و کنجد خنک شود، سپس آن را روی سطح کار آشپزخانه پهن کنید و قطر آن را به ۲ میلیمتر برسانید و به شکل دلخواه برش و یا قالب بزنید. می‌توانید آن‌ها را به اندازه‌ی گردو گرد کنید.
در پایان می‌توانید برای تزیین آن را داخل کنجد بو داده و یا پودر پسته، پودر گردو، پودر نارگیل و حتی پودر دارچین بغلتانید و یا روی آن‌ها بپاشید. به دلیل خاصیت چسبندگی که دارد به راحتی تزیین می‌شود و مواد به آن می‌چسبد.
آن را در یخچال قرار بدهید و با چای و دمنوش مناسب میل کنید.
نکاتی برای درست کردن کله کنجی:
• برای تهیه کله کنجی می‌توانید از خرما زاهدی تازه استفاده کنید، خرما‌ها نباید خیلی خشک و سفت باشند.
• اگر می‌خواهید شیرینی شما شیرین‌تر باشد، می‌توانید مقدار شکر را در آن افزایش دهید.
• برای اینکه شیرینی شما طعم بهتری داشته باشد، می‌توانید مقداری پودر هل یا پودر دارچین به آن اضافه کنید.
• کله کنجی را می‌توانید در ظرف در بسته به مدت چند روز در یخچال نگهداری کنید.
خواص کله کنجی:
کله کنجی یک شیرینی مقوی و سرشار از مواد مغذی است. این شیرینی منبع خوبی از پروتئین، فیبر، آهن و ویتامین‌های گروه B است. کله کنجی همچنین دارای طبع گرم است و برای افرادی که در فصل زمستان دچار سرماخوردگی و آنفلونزا می‌شوند، مفید است.
شیرینی کله کنجی طبع گرمی دارد و برای فصل‌های سرد سال بسیار مناسب است. این شیرینی انرژی زا است و می‌تواند به عنوان یک میان وعده یا عصرانه سالم و مقوی مصرف شود.
در پایان:
شیرینی کله کنجی یک شیرینی سنتی و سالم است که از مواد اولیه طبیعی تهیه می‌شود. این شیرینی سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها است. خرما منبع خوبی از فیبر، پتاسیم، آهن و منیزیم است. کنجد نیز منبع خوبی از پروتئین، چربی‌های سالم، کلسیم و منیزیم است.
منبع: بیتوته
