امر به معروف و نهی از منکر از وظایف هر مسلمانی است و مرد و زن هر دو در اجرای این امر خطیر مسئولند. در گذشتههای نهچندان دور، وقتی زن یا دختری بدحجاب در خیابان و بهخصوص محیط بازار دیده میشد، بسیاری از مردان و کسبه بازار آرام و با احترام درخصوص حفظ حجاب ودر ارتباط با راهنمایی و سوقدادن زنان به سمت ارزشهای انسانی و دینی به شکلهای مختلف و متفاوت نقش خود را ایفا و حتی بسیاری از مردان در جایگاه معلم و استاد در مراکز و نهادهای فرهنگی در باب تذکر زبانی نقشآفرینی میکردند.
اما متاسفانه این روزها کمتر شاهد چنین نقش آفرینیهایی هستیم و با توجه به اینکه برای حفظ سلامت و پاکی محیط جامعه اسلامی نیاز به استمرار تذکرات و توجیهات به قشری از بانوانی که ارزشهای وجودی خود را دستکم گرفته و هدف و جایگاه خود را در جامعه و زندگی اجتماعی به فراموشی سپردهاند، وجود دارد، علاوه بر زنان، مردان که جنس تاثیرگذارتری هستند هم باید تا جایی که میتوانند در این امر، موثر واقع شوند و نباید ساکت و بیتفاوت از کنار این قضیه بگذرند.
بیاعتنایی، نوعی بیتفاوتی است
به اعتقاد برخی مردان، بیاعتنایی در برخورد با ناهنجاریهایی که از سوی برخی زنان در اجتماع انجام میشود و نیز بیتوجهی به پوششهای نامناسبی که عمدتا برای جلب توجه مردان است، نوعی نهی از منکر محسوب میشود؛ درصورتیکه شیخ مهدی عسکرآبادی، کارشناس معارف و استاد حوزه علمیه و خادم تشکلهای مردمی قرارگاه امر به معروف و نهی از منکر امام خامنهای میگوید: «بحث بیاعتنایی، نوعی بیتفاوتی است و نهی از منکر بهشمار نمیرود. فلسفه امر به معروف و نهی از منکر در اسلام، روح دلسوزی و رفع بیتفاوتی و تماشاچیبودن است و اگر فرد، منکر و گناهی دید باید دلسوزانه به عشق سعادت فرد مقابل وارد میدان شود. این وظیفه مرد و زن، پیر و جوان، باسواد و بیسواد، روحانی و غیرروحانی است. به تعبیر رهبرمان، امام خامنهای، احتمال تأثیر، همه جا قطعی است و برای سلامت و پاکی جامعه و هدایت انرژیهای انسانی به سمت پیشرفت و تعالی مادی و معنوی، زنان و همچنین مردان، هردو مسئول هستند که به پاکی و عفت فضای عمومی جامعه کمک کنند. زنان مومن و محجبه وظیفه دارند با حجاب کامل و تذکر خواهرانه و دلسوزانه به این امر خطیر رویآورند و مردان در قالب امر به معروف و نهی از منکر میتوانند رسالت خویش را به انجام رسانند.»
نقش مدیریتی مرد در خانواده
از آنجا که اسلام مدیریت خانواده را برعهده مردان گذاشته و مرد در درون منزل نقش بسزایی در رشد فکری و فرهنگی افراد خانواده دارد، طبیعی است که در این مسئولیت باید نقش خود را ایفا کند و در چارچوب آموزههای دینی و بیان عواقب نادرست ناهنجاریهای پوششی و بدحجابی در اجتماع برای همسر و دختران خود، این وظیفه را به انجام برساند. نقش و مسئولیت خانواده این است که نخست دختران را در درون خانواده صحیح تربیت کند، تا هنگامی که وارد اجتماع میشوند حقوق جامعه و افراد آن را دریافته و بتوانند در مقابل ناهنجاریهای آن مقاومت کنند. عسکرآبادی با اشاره به اینکه زن گلی زیباست و خداوند ذات خلقت زن را زیبایی آفریده و زن مظهر جمال الهی است، میگوید: «تبرج و خودنمایی در ذات انسان بهویژه جنس زن وجود دارد که خداوند بهواسطه ازدواج، این تبرج و خودنمایی را به سمت صحیح و سالم مدیریت کرده و تنها زنان باید خودنمایی خود را برای همسران و در منزل بدون هیچگونه تهدید و آسیبی به نمایش بگذارند. خداوند متعال میگوید: اگر تبرج زنان به بیرون از خانه کشیده شود برای زنان آن اجتماع، آسیب جدی به همراه خواهد داشت.»
حفظ نگاه و حیا در هر دو جنس
اگر مردان جامعه ما زنان را خواهر، مادر، دختر و ناموس خود در نظر بگیرند و برادرانه در جهت سعادت زنان تذکر دهند، ازجمله مردان باغیرت محسوب میشوند. مردان با حفظ نگاه و رعایت در رفتار و سخن و زنان با حفظ حجاب و حیا و متانت باید به پاکی و سلامت جامعه کمک کنند. در جامعهای که بدحجابی ترویج یابد مردان و زنان آن جامعه از آسیبها به دور نخواهند ماند. عسکرآبادی به سوره مبارکه نور، آیات ۳۰ و ۳۱ اشاره میکند و میگوید: «خداوند بحث نگاه را برای هر دو جنس مرد و زن مطرح کرده و در بحث حفظ نگاه، اول به مردان و سپس به زنان توصیه شده است. چون نگاه، سبب هوس و شهوت میشود؛ برای سالم ماندن زنان جامعه خداوند اول به مردان دستور داده که اگر میخواهید زنان جامعهتان پاک بمانند اول چشمان خود را کنترل کنید و سپس خطاب به زنان برای سالم ماندن از نگاههای هوسآلود و دوری از گناه و جلوگیری از زمینههای بروز فساد توصیه شده که از نگاه به نامحرم اجتناب کنند.»
حافظ ناموس خود باشید
به گفته قرآن، زن و مرد لباس یکدیگرند. اگر مرد باور کند که ممکن است ناموسش خواسته یا ناخواسته به منجلاب فساد کشیده شود، برای آنکه آن زن سعادت ابدی را از دست ندهد، همانطور که برای تهیه هزینههای همسر خود تلاش میکند، میتواند در جهت حفظ عفت او نیز تلاش کند. عسکرآبادی میافزاید: «شوهر برای همسر بهترین گزینه دلسوزی است، همانطور که پدر برای فرزندان خود قصد و غرضی از تذکرات دلسوزانه درخصوص حفظ حجاب و عفت ندارد و در این خصوص پدر، برادر و همسر بهترین گزینهها هستند. حجاب، خود نوعی امنیت و حفظ مصونیت و آزادی زن است و برخلاف افراد ضددین که شعار زن، زندگی، آزادی سر دادهاند و زن را در اسلام موجودی دربند و مستحق آزادی میدانند، اسلام خود اولین اقدام برای آزادی عمل زن در جامعه را حفظ حجاب در نظر گرفته و با آزادی زن در جامعه به شیوه صحیح مشکلی ندارد. عسکرآبادی خاطرنشان میکند، روحانیون و علما درد دین دارند و به عشق موفقیت و سعادت زنان و مردان جامعه خود با گذاشتن عمامهای طویل بر سر خود که همان کفن سفید است، اقدام به مبارزه با مستضعفان فکری در جامعه خود و کل جهان میکنند.»
منبع: جام جم