۱۱:۳۵ – ۱۸ تير ۱۴۰۳
همزمان با حملات رژیم صهیونیستی به نوار غزه در دهمین ماه جنگ، دور جدید مذاکرات برای توقف درگیری‌ها بین حماس و تل‌آویو شروع شده است. رسانه‌های عبری زبان گزارش دادند که دیوید بارنیا، رئیس سازمان موساد، از چند روز گذشته به دوحه، پایتخت قطر رفته تا با امیر قطر درباره آتش‌بس و مبادله اسرا گفتگو کند. گفتگو‌هایی که به نظر می‌رسد گشایش‌های نسبی در آن انجام شده و رئیس موساد نیز نسبت به روند تبادل اسرا ابراز خوش‌بینی کرده است. در تأیید این موضوع روزنامه یدیعوت آحارونوت نیز به نقل از یک منبع آگاه نوشت: «یک توافق ممکن است ظرف دو تا سه هفته انجام شود».
شبکه ۱۳ اسرائیل اعلام کرد که برای اولین بار در چند ماه اخیر، در اسرائیل نسبت به امکان انعقاد یک معامله مبادله‌ای خوش‌بینی وجود دارد، اما این موضوع مشروط به تایید بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم است. یک منبع برجسته در جنبش حماس در گفتگو با رویترز گفت که بر اساس توافق اصلاح شده و پیشنهادی میان این جنبش و رژیم صهیونیستی، مذاکرات آزادسازی اسرای صهیونیست از جمله نظامیان و شهرک‌نشینان طی ۱۶ روز بعد از آغاز مرحله نخست توافق مذکور، انجام می‌شود. این منبع تأکید کرد:بر اساس توافق مذکور، میانجیگران اجرای توافق موقت آتش‌بس، رساندن کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه و عقب‌نشینی نظامیان صهیونیست را تضمین می‌کنند. وی تصریح کرد: «این روند تا زمان ادامه یافتن مذاکرات غیرمستقیم برای اجرای مرحله دوم توافق ادامه پیدا می‌کند». حماس برای این که نشان دهد در مذاکرات آتش‌بس جدی است و بهانه‌ای به دست صهیونیست‌ها ندهد، این بار انعطاف نشان داده و از شرط خود برای توقف جنگ با تضمین‌های بین‌المللی در مرحله نخست توافق چشم پوشی کرده و آن را به ادامه مذاکرات تا اجرا در مرحله دوم موکول کرده است.
طرح اصلاحی حماس به تل‌آویو داده شده تا کابینه صهیونیستی نظر نهایی خود را درباره آن اعلام کند. با وجود این، دفتر نتانیاهو در بیانیه‌ای اعلام کرد که طرفین مذاکره همچنان بر سر برخی مسائل اختلاف‌نظر دارند. دفتر نتانیاهو همچنین اعلام کرد که هیئت مذاکره‌کننده این رژیم برای ادامه مذاکرات غیرمستقیم تبادل اسرا با گروه‌های فلسطینی راهی قطر خواهد شد. شبکه «سی‌ان‌ان» نیز به نقل از یک منبع برجسته در دولت آمریکا گزارش داد چارچوبی در رابطه با توافق بین تل‌آویو و حماس برای آزادی اسرا و برقراری آتش‌بس در غزه ایجاد شده است.
این اظهارات پس از تماس تلفنی اخیر میان جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و نتانیاهو بیان شد. مذاکرات بین حماس و رژیم صهیونیستی بر سر پیشنهاد‌های جو بایدن است که اواخر ماه می‌توافق پیشنهادی سه مرحله‌ای آتش‌بس در غزه را ارائه کرد که دربردارنده نقشه راهی برای پایان دادن به درگیری‌ها در نوار غزه و آزادی اسراست. بر اساس این طرح، اولین مرحله شامل آتش‌بس کلی، خروج نظامیان رژیم اشغالگر از تمامی مناطق مسکونی و آزادی برخی اسرا در نزد حماس، از جمله سالخوردگان، مجروحان و زنان و آزادی زندانیان فلسطینی است.
درحالی که مرحله دوم امکان آزادی همه اسیران زنده باقی مانده، از جمله سربازان مرد را فراهم می‌کند. مرحله سوم نیز دربردارنده برنامه‌ای برای آغاز بازسازی غزه جنگ‌زده است که طبق گزارش سازمان ملل، ۶۰ درصد زیرساخت‌های حیاتی آن بر اثر حملات کورکورانه رژیم صهیونیستی ویران شده است. باتوجه به سابقه بدعهدی‌های رژیم صهیونیستی، رهبران حماس همچنان گفته‌اند که به وعده‌های نتانیاهو و دولت آمریکا اعتمادی ندارند. در همین چارچوب، اسامه حمدان، عضو دفتر سیاسی حماس تأکید کرد: «کشور‌های میانجی و واسطه باید آنچه را در مذاکرات با رژیم صهیونیستی مورد توافق قرار می‌گیرد، تضمین کنند».
همچنین با این که حماس درباره توقف کامل جنگ از خود انعطاف نشان داده است، اما همچنان روی سایر شروط و اصول خود ایستاده‌اند. رهبران مقاومت بر عقب‌نشینی کامل نظامیان اشغالگر از رفح و محور فیلادلفیا، و بازگشایی این محور‌ها برای ارسال کمک‌های بشردوستانه اصرار دارند. درباره آزادی برخی اسرای فلسطینی در بند رژیم صهیونیستی هم که تندرو‌های تل‌آویو با آزادی آن‌ها مخالفت کرده‌اند، حماس هیچ گونه عذر و بهانه‌ای را در این زمینه نمی‌پذیرد و لیست اسامی اسرایی را که باید آزاد شوند، به دشمن تحویل داده است و در صورت مخالفت اسرائیل در این زمینه، احتمال دارد مذاکرات متوقف شود.
افق مذاکرات آتش‌بس پس از انعطاف حماس
اگرچه امید‌ها برای امضای توافق آتش‌بس دوباره زنده شده است، اما همچنان چشم انداز گفتگو‌ها مبهم به نظر می‌رسد. تکلیف جبهه مقاومت که روشن است و آمادگی خود را برای ادامه گفتگو‌ها و رسیدن به راه‌حل نهایی برای توقف جنگ اعلام داشته است، اما در جبهه صهیونیست‌ها شکاف‌ها موج می‌زند که تصمیم نهایی را دشوار می‌کند. ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی که کمر به نابودی فلسطینیان بسته و به ادامه جنگ تا نابودی حماس پافشاری می‌کند هر روز نتانیاهو را تهدید می‌کند که اگر تصمیم یکطرفه و بدون مشورت را درباره توقف جنگ در غزه بگیرد، از کابینه خارج خواهد شد.
مواضع تند بن گویر، نتانیاهو را بر سر دوراهی سختی قرار داده است؛ زیرا با خروج حزب بن گویر، کابینه متلاشی خواهد شد و باید انتخابات زودهنگام برگزار شود و از آنجا که شرایط سیاسی داخلی سرزمین‌های اشغالی به نفع تندرو‌ها نیست، شکست آن‌ها حتمی است و این به منزله پایان عمر سیاسی نتانیاهو خواهد بود. چه بسا ممکن است به خاطر شکست در غزه و پرونده‌های فساد مالی دادگاهی شده و زندانی شود. از طرفی، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که شانس پیروزی دونالد ترامپ بیشتر است، نتانیاهو احتمالا تلاش خواهد کرد تا جنگ در غزه را تا ماه‌های آینده کش داده و با آمدن ترامپ، موقعیت سیاسی خود را تقویت کند. زیرا ترامپ برای جلب نظر بیشتر اوانجلیست‌ها و لابی صهیونیستی مواضع همسوتری درباره ادامه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه اتخاذ کرده است. موضوع دیگری که در این میان مهم است، این احتمال وجود دارد که دولت نتانیاهو انعطاف حماس در مذاکرات آتش‌بس را نشانه ضعف تلقی کند و با این تصور که با ادامه جنگ در غزه می‌تواند امتیازات بیشتری از این جنبش بگیرد، مذاکرات را متوقف کند.
هدف اصلی کابینه صهیونیستی از حمله به غزه، نابودی حماس و خلع سلاح غزه و آزادی اسرا بود که تاکنون در این مسیر موفقیتی کسب نکرده است، اما شاید این انعطاف را به عنوان فرصتی برای گرفتن امتیازات بیشتر از مقاومت ببیند تا آن را به عنوان دستاورد دربرابر منتقدان داخلی نشان دهد. با وجود همه این احتمالات، اما انعطاف حماس در مذاکرات نه از سر ضعف و استیصال بلکه برای نشان دادن حسن نیت و ندادن بهانه به دست دشمن و حامیانش است، وگرنه گروه‌های مقاومت در ده ماه گذشته نشان داده‌اند که توان لازم برای مقابله با دشمن اشغالگر را دارند و نه تنها تضعیف نشده‌اند بلکه توانسته‌اند ضربات سهمگینی را به نظامیان اسرائیلی وارد کنند. در همین راستا رهبران حماس گفته‌اند توافق به هر قیمتی را امضا نخواهند کرد و برای مدت طولانی می‌توانند با صهیونیست‌ها مبارزه کنند و تلفاتی که در هفته‌های گذشته به نظامیان اسرائیلی در محور‌های مختلف غزه تحمیل کرده‌اند، گویای این حقیقت است که مقاومت همچنان در اوج قدرت قرار دارد و هر گونه مانع تراشی در مسیر مذاکرات آتش‌بس تاوان سنگینی برای تل‌آویو خواهد داشت. سیاست نابودی حماس هم تلاش واهی است و خود مقامات امنیتی صهیونیستی هم اعتراف کرده‌اند که قادر به چنین کاری نیستند.
علاوه‌بر توان مقاومت، سنگ بزرگ دیگری که پیش پای جاه‌طلبی‌های نتانیاهو وجود دارد، اعتراضات گسترده در داخل است که شهروندان صهیونیستی هر روزه خواستار توقف جنگ و بازگرداندن اسرای خود هستند. بر اساس نظرسنجی‌ها، اکثریت صهیونیست‌ها خواهان برکناری نتانیاهو از قدرت هستند و او را مسبب ناامنی در سرزمین‌های اشغالی می‌دانند. اکنون که حماس انعطاف از خود نشان داده است، صهیونیست ها درنگ دولت در این زمینه را برنمی‌تابند و خواستار توقف جنگ و آزادی اسرای خود هستند. زیرا ادامه نبرد در غزه، همزمان با تنش در جبهه شمالی، دامنه جنگ را گسترش خواهد داد و سرزمین‌های اشغالی بیش از پیش ناامن خواهد شد. در همین رابطه، خانواده‌های اسرای صهیونیست متعهد شدند که اگر دولت نتانیاهو توافق جدید مبادله اسرا را خنثی کند، تظاهرات میلیونی ترتیب خواهند داد و این نشان می‌دهد که اجازه نخواهند داد این توافق متوقف شود. در مجموع، با انعطافی که حماس در مذاکرات نشان داده است اکنون توپ در زمین رژیم صهیونیستی است تا تصمیم نهایی را در این زمینه اتخاذ کند و باتوجه به فشار‌های بین‌المللی اکنون هیچ عذر و بهانه‌ای از سوی تندرو‌ها برای ادامه جنگ وجود ندارد.
تل‌آویو به دنبال تمدید خدمت اجباری
تلویزیون رژیم صهیونیستی با تایید بحران نیروی نظامی در ارتش اشغالگر، از نشست کابینه رژیم صهیونیستی برای بررسی لایحه تمدید زمان خدمت اجباری تا ۳ سال خبر داد.
در حالی جنگ غزه وارد نهمین ماه شده است که ارتش رژیم صهیونیستی با چالش بزرگ کمبود نیروی نظامی به دلیل این جنگ فرسایشی دست‌وپنجه نرم می‌کند. به همین دلیل کابینه رژیم صهیونیستی به دنبال تمدید زمان سربازی در ارتش است. تلویزیون رژیم صهیونیستی شب گذشته گزارش داد که کابینه این رژیم، قرار است نشستی را با حضور فرماندهان ستاد ارتش اشغالگر برای بررسی این بحران برگزار کند تا لایحه تمدید مدت خدمت نظامی اجباری در ارتش تا ۳ سال را تصویب کنند. فرماندهان ارتش پیشتر به دلیل کمبود نیرو، پیشنهاد افزایش طول زمان خدمت اجباری در نیرو‌های ذخیره و اجباری را ارائه کرده بودند. قرار است در این نشست، وزرای کابینه پیشنهاد‌های خود را ارائه کنند و وزیر جنگ یوآو گالانت نیز از ایجاد برخی تغییرات در قانون مربوط به نیرو‌های ذخیره گزارش دهد.
گالانت در ماه ژوئن گذشته از بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی خواسته بود که یک نشست فوری برای بررسی امکان تمدید دوران سربازی از ۳۲ ماه به ۳ سال برگزار کند، با این توجیه که «واقعیت امنیتی جدید مستلزم ایجاد سازوکار‌های مناسب برای ادامه جنگ است». اما وزرای دیگر کابینه اسرائیل، با این پیشنهاد در سایه تصویب قانون معافیت حریدی‌ها از خدمت نظام، مخالفت کردند. هفته پیش بود که وزیر جنگ رژیم صهیونیستی اعلام کرد که «به ۱۰ هزار سرباز نیاز فوری داریم!… می‌توانیم ۴۸۰۰ نفر را از یهودیان متدین (حریدی‌ها) جذب کنیم». گالانت در حالی به کمبود نیرو در ارتش این رژیم اشاره کرده که ارتش این رژیم پیشتر نیز برای جبران کمبود شدید نیرو، تدابیری اتخاذ کرده بود. به عنوان مثال، تصمیم گرفته شد که تعدادی از نیرو‌های جذب شده در واحد سایبری «۸۲۰۰» و دیگر واحد‌های جاسوسی به واحد‌های پیاده نظام انتقال یابند.
منبع: روزنامه خراسان
