از سفر رافائل گروسی به تهران و دیدار وی با مقامات ایرانی چند هفته‌ای می‌گذرد؛ روز‌هایی که اخبار مرتبط با فعالیت هسته‌ای کشورمان به صدر رسانه‌های جهانی برگشته است و امید‌ها و تردید‌ها درخصوص از سرگیری مذاکرات بین جمهوری اسلامی ایران و طرف‌های غربی برای حل مسائل باقی‌مانده مطرح می‌شود، اما این اخبار شدیدا تحت تاثیر اظهارات ضد‌و‌نقیض رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد.
وی که برای شرکت در نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای به تهران سفر کرده و سپس عازم اصفهان شد، با ابراز خرسندی از توافقات صورت گرفته از اقدامات عملی ملموس، باهدف بازگرداندن روند اعتمادسازی و افزایش شفافیت خبر داد و پس از مراجعت از ایران با چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای تغییر موضع داده و در فرودگاه وین به خبرنگاران گفت: همکاری با ایران کاملا رضایت‌بخش نیست ولی ما باید ادامه دهیم. وضعیت فعلی برای من کاملا رضایت‌بخش نیست. ما تقریبا در یک بن‌بست قرار داریم؛ و این باید تغییر کند.
رافائل گروسی این مقام اروپایی در حالی خواستار تغییر مواضع ایران در فعالیت هسته‌ای‌اش است که گویا فراموش کرده آمریکا به صورت کاملا یکطرفه از توافق برجام خارج شده و تروئیکای اروپایی نیز نه‌فقط درخصوص این اقدام غیر‌قانونی، منفعلانه برخورد کرده، بلکه از انجام تعهدات مصرح خود در این توافق صرف‌نظر کردند و با همه این تخلف‌ها، رافائل گروسی خواستار تحرک «ملموس» ایران برای رفع نگرانی هاست هر چند که این اقدام نیز به صورت داوطلبانه از سوی جمهوری اسلامی ایران انجام شده، اما سایه سیاسی کاری همچنان بر سر این مجموعه که قاعدتا باید بی‌طرفانه به انجام تعهداتش بپردازد، برقرار است و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش سالانه خود ادعاهای بی‌اساسی را درباره مسائل پادمانی در میان اعضای این نهاد توزیع و موضوعاتی را علیه ایران تکرار کرده است.
بر همین اساس، دیدبان هسته‌ای سازمان ملل متحد مدعی شده، با وجود افزایش حضور بازرسان در ایران طی سال گذشته میلادی، میزان درک آن از برنامه هسته‌ای ایران بهبود نیافته است و تا زمانی که ایران این موضوعات باقی‌مانده را شفاف‌سازی نکند، آژانس نمی‌تواند درباره ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران تضمین دهد.
امتناع گروسی از پرداختن به مسائل فنی و حقوقی
این گزارش جانبدارانه در حالی منتشر و توزیع‌شده که در آن آمده است: با وجود این‌که بازرسی‌های آژانس در سال گذشته، ۸درصد افزایش یافته و از زمان اجرای برجام هم فراتر رفته است، اما «آژانس اطلاع مداوم خود درباره تولید و فهرست سانتریفیوژها، روتور‌ها و قطعات میانی آن، آب سنگین و کنسانتره اورانیوم را از دست داده است».
مواضع ضد‌و‌نقیض گروسی درباره فعالیت هسته‌ای ایران حکایت از این دارد که وی، سیاسی‌کاری، تحریک اعضا و فضای مذاکرات را بر هر اصلی ارجح می‌داند و مایل است تا رویکرد غیرحرفهای و ناشی از وابستگی به طرف‌های غربی را دنبال کرده و کماکان از بررسی و راستی‌آزمایی، مباحث فنی و حقوقی چشم‌پوشی کند. گروسی در سفر‌های قبلی خود به کشورمان، وعده‌ها و قول‌هایی داد، اما با نگاهی به روند فعالیت هسته‌ای ایران، غالبا گامی در جهت اجرای آنها برنداشت و با این حال حرف از بن‌بست در مذاکرات می‌زند؛ بن‌بستی که بدون‌شک حاصل گزارش‌های جانبدارانه، غیرحرفهای و تبعیت بی‌چون و چرای سازمان متبوع وی از توصیه مقامات آمریکایی‌هاست که خواستار جلب رضایت صهیونیست‌ها هستند؛ اتهامی که در کنفرانس‌های مطبوعاتی نیز مطرح شده.
وی گفت: نهاد تحت مدیریتش تنها براساس «استاندار‌های فنی» عمل می‌کند و داوری‌هایش کاملا بی‌طرفانه است؛ ادعایی که با توجه به اظهارات ضدایرانی‌اش مردود و ناقض این گزاره است. مدیرکل آژانس بین‌المللی اتمی در حالی روی خود را از تصمیم سال گذشته ایران مبنی بر عدم صدور مجوز به چند بازرس اروپایی آژانس برگردانده و آن را منافی روند راستی‌آزمایی آژانس می‌خواند که از مجموع ۴۰۰بازرس آژانس، حدود۱۲۰بازرس درچارچوب موافقت‌نامه جامع پادمانی برای بازرسی و راستی‌آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای به‌کار گرفته شده‌اند و با هیچ ممانعتی از سوی سازمان انرژی اتمی جهت فعالیت‌های راستی‌آزمایی خود مواجه نیستند.
از این‌رو فعالیت حدود یک‌سوم کل تعداد بازرس‌های آژانس در ایران نمی‌تواند مغایرتی با کارکرد این نهاد نظارتی در بررسی فعالیت‌های صنعت هسته‌ای کشور داشته باشد، موضعی که همواره از سوی مقامات ایرانی مورد تاکید قرار می‌گیرد؛ محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور در این خصوص می‌گوید: همواره به این موضوع توجه داریم که از تولید ابهام جدیدی در فرآیند همکاری‌مان با آژانس جلوگیری شود و همواره از این موضوع جلوگیری می‌کنیم، اما این‌که یک جریان پرفشار سیاسی به‌دنبال این است که تعهدات برجامی به صورت یکطرفه انجام شود و آنها خود به تعهدات‌شان در این توافق عمل نکنند، یک موضوع کاملا غیرقابل قبول است.
ما فشار‌های سیاسی، جوسازی‌ها و مسأله‌آفرینی‌ها را بر‌نمی‌تابیم. این مسأله استراتژی نظام جمهوری اسلامی ایران در قبال پرونده هسته‌ای است و رهبر معظم انقلاب نیز بر ضرورت حفظ ارتباط، تعامل وهمکاری با آژانس البته در چارچوب مقررات پادمانی تاکید و فرمودند: توصیه من از ابتدا به مسئولان مختلف صنعت هسته‌ای همین بوده است، البته زیر بار چیزی بیشتر از مقررات پادمانی نروید. آنچه را موظف به انجام آن هستید انجام دهید، اما با ایستادگی بر مواضع خود، نه درخواست‌های زورگویانه را قبول کنید نه ادعاهای گاه و بیگاه و خلاف واقع را که مثلا فلان وقت فلان کار را کرده‌اید.
البته درخصوص تعهداتی که اسفند ماه سال گذشته انجام شد، طبق گزارش جدیدی که مشاهده کردم، آژانس به تعهدات خود عمل نکرده است.
استدلال آژانس برای افزایش بارزسی‌ها، سیاسی است
موضوع قابل توجه دیگر در بیانیه ضد ایرانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این است اگر این نهاد بین‌المللی با وجود بازرسان همچنان قادر به تشخیص صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران نیست، پس افزایش بازرسان هم به طریق اولی راهگشا نیست و رافائل گروسی باید ساز‌و‌کار جدیدی ــ که پیرو بررسی حقوقی و فنی است ــ را در دستور کار قرار داده و از تنش‌زایی بی‌مورد ــ که با هدف امنیتی کردن فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان است ــ دست بردارد. روند ۲۰ ساله فعالیت هسته‌ای ایران گویای این حقیقت است که تهران ضمن مقابله با زیاده‌خواهی غرب، نه‌فقط از فعالیت هسته‌ای خود دست نمی‌کشد، بلکه با حفظ در‌های باز دیپلماسی، روابط خارجی خود را در یک موازنه منطقی قرار می‌دهد تا حسن‌نیت خود را به جهان ابراز کند، در حالی که طرف‌های غربی با وقت‌کشی و طرح اتهامات بی‌پایه و اساس درصدد هستند تا پازل دشمنی خود را با سه سناریوی صدور قطعنامه ضدایرانی، ارجاع پرونده به شورای امنیت و فعال‌شدن مکانیسم ماشه تکمیل کنند.
دلایل متقن برای فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای ایران
فارغ از این‌که ارزیابی اطلاعاتی آمریکا اذعان کرده است که جمهوری اسلامی ایران به دنبال ساختن تسلیحات اتمی نیست، اما دلایل موثق و متقنی مبنی بر صلح‌آمیز بودن فعالیت هسته‌ای ایران وجود دارد که در ذیل به آن اشاره می‌کنیم:
جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گونه تسلیحات تخریب جمعی در اختیار ندارد و امضای معاهداتی مبنی بر معاهده تسلیحات بیولوژیکی، معاهده تسلیحات شیمیایی، معاهده منع گسترش تسلیحات تخریب جمعی (ان‌پی‌تی) و معاهده جامع منع آزمایشات هسته‌ای دلالت بر این امر دارد. علاوه بر فتوای رهبر انقلاب مبنی بر حرام بودن وسایل کشتار جمعی و اظهارات مقامات بلندپایه در این خصوص، ارزیابی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد ایران اسلامی از قدرت بازدارندگی ممتازی برخوردار است و هرگز به سلاح هسته‌ای متوسل نمی‌شود، کمااین‌که تملک تسلیحات هسته‌ای تنها یک مزیت کوتاه‌مدت منطقه‌ای است که یک بحران بزرگ را در منطقه ایجاد می‌کند؛ در حالی که سیاست کلان ایران برقراری صلح در منطقه است.
منطقه عاری از تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه برای اولین‌بار در سال ۱۹۷۴ توسط ایران مطرح شد و اسرائیل مانع اصلی در برابر تحقق این پیشنهاد بود و هم‌اکنون نیز مشغول سنگ‌اندازی علیه فعالیت هسته‌ای ایران است در صورتی که به صد‌ها کلاهک هسته‌ای مجهز بوده در حالی که عضو معاهده منع تکثیر تسلیحات کشتار جمعی نیست از همین رو تردیدی وجود ندارد که القائات ضدایرانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک اهرم سیاسی علیه کشورمان است و هیچ مستند قابل اعتنایی ندارد.
منبع: جام جم
