برگزاری آداب و رسوم مرتبط با عید غدیر این روز‌ها ارتباط زیادی با سادات دارد تا جایی که در برخی نقاط ایران به «عید سادات» معروف است. در روز عید غدیر مردم به دیدن ساداتی که در دوستان و بستگان خود می‌شناسند، می‌روند و معمولا سادات هم اسکناس نو و یا هدیه‌ای به عنوان عیدی به میهمانان خود می‌دهند. این باور در میان مردم وجود دارد که هدیه‌ای که از دست سادات بگیرند باعث می‌شود رزق و روزی آنها برکت گیرد، به همین دلیل اگر عیدی اسکناس باشد، تا مدت‌ها آن را در کیف پول خود نگه می‌دارند.
از طرفی احترام به سادات از گذشته‌های دور از آنچنان اهمیتی برخوردار بود که این موضوع باعث شکلگیری فرهنگ خاصی از برخورد با این افراد شد. به عنوان مثال بر اساس باور‌های عامه، مردم کرمان معتقدند بوسیدن دست ۷ سِیّد در روز عید غدیر ثواب بسیار دارد و یا مردم بخش‌هایی از خراسان نیز معتقدند که بوسیدن سینه ۷ سِیّد، ثواب دارد. البته این باور در طول زمان به سایر نقاط کشور نیز گسترش یافته است.
پوشیدن لباس نو برای دید و بازدید از سادات در روز عید غدیر نیز رسم رایجی است؛ برخی مردم قوچان بر این باور هستند که تا هنگام کهنه‌شدن آن لباسِ نو برای انسان گناهی نوشته نمی‌شود، باوری که البته روایت مستند مذهبی درباره آن وجود ندارد و بیشتر شبیه به خرافات است. مردم سیرجانِ کرمان هم اگر پارچه دوخته نشده‌ای داشته باشند در روز یا شب عید غدیر گوشه‌ای از آن را می‌برند، زیرا باور دارند که با این کار از آن پارچه برای مراسم شادی استفاده خواهند کرد.
از آنجایی که از عید غدیر تا آغاز ماه محرم فاصله زمانی زیادی وجود ندارد، برخی پیش از عید غدیر لباس‌های مشکی خود را برای عزاداری ماه محرم آماده می‌کنند، اما به اعتقاد برخی این کار شگون ندارد، زیرا باعث ممکن است آن لباسِ سیاه در عزایی به جز عزای امام حسین (ع) پوشیده شود.
آذین‌بندی و چراغانی خیابان‌ها، سردر خانه‌ها و… هم در این روز انجام می‌شود. بختیاری‌ها رسم دارند ضمن چراغانی کردن سردر خانه‌های خود، پرچم سبز رنگی بالای در نصب کنند و در حد توان خود نذری تهیه و پخش کنند.
بر اساس باور‌های عامه که نمی‌توان مصداقی از آن را در روایات دینی و مذهبی دید، برخی معتقدند در روز عید غدیر نباید کار کنند و فقط باید به جشن بپردازند؛ اعتقادی که باعث شده این باور در میان برخی شکل گیرد که دوزندگی، خیاطی و یا انجام هرگونه کارِ دستی در این روز باعث ابتلا به بیماری عقربک (زخمی به شکل عقرب در انگشتان دست و زیر ناخن) می‌شود! یا برخی دیگر بر این باور هستند که جارو کردن خانه در روز عید غدیر سبب افزایش مورچه‌ها خواهد شد! برخی مردم کرمان حتی شستن و شانه‌زدن موی سر را در این روز خوش‌یمن نمی‌دانند! آنها باور دارند که این کار باعث کله‌لرزک (لرزش سر) می‌شود. باور‌هایی که اگر رنگ و بوی شدیدی از خرافه به خود نگیرند، در حد یک فرهنگ عامه پذیرفته شده است.
همچنین خواندن شعر و مولودی در وصف واقعه غدیر کار دیگری است که از گذشته تقید زیادی به انجام آن وجود داشت. مثلا در برخی نقاط استان خوزستان درویشان دوره‌گرد اشعاری در وصف امام علی (ع) می‌خواندند و مردم هم با آنها همراهی می‌کردند و همین رسم، باعث شکلگیری شعری فولکلوریک شد که در بند‌هایی از آن آمده است:
امروز که، چون عید غدیره / بر خلق خدا علی امیره‌ای شیعه بده عیدیِ درویشِ دعاگو / تا دَسِّ تو گیرد ز کَرَم ضامن آهو
حالا کِیْف خودت، میل خودت / می‌خوای بده، می‌خوای نده
گر بدهی، تنگ نیست / گر ندهی، جنگ نیست
ملک خدا تنگ نیست / حالا میل خودت، کِیْف خودت / می‌خوای بده، می‌خوای نده
در نهایت هرچند که عید غدیر از مناسبت‌های ایرانی قدیمی به شمار نمی‌رود، اما رفته رفته با اضافه شدن آداب و رسومی خاص، جایگاه ویژه‌ای نزد ایرانیان پیدا کرده است به شکلی که از چندین روز قبل از فرارسیدن این عید خود را برای آن آماده می‌کنند.
منبع: ایسنا
