۲۰ اردیبهشت ماه امسال تقویم ایرانی بوی گل محمدی و گلاب گرفته است، روزی که به خاطر یک محصول استراتژیک ایرانی آن هم با شهرت جهانی به شهری به نام «کاشان» گره خورده است.
سخن از گلی خوشبو از گیاهان بومی ایران است که این روز‌ها در سراسر خطه میهن هم کشت می‌شود، اما حضور در مراسم گلابگیری کاشان در سه ماه اول سال، پای توریست‌های داخلی و خارجی را به آن باز کرده است.
شاید برایتان جالب باشد که ما از نخستین ملت‌هایی در تاریخ هستیم که به فکر ساخت دستگاهی برای تقطیر مایعات و استخراج اسانس از آنها افتادیم، برای همین از این دانش برای تولید گلاب هم استفاده کردیم. البته بذر گل محمدی از دوران صفوی به کشور‌های ترکیه، سوریه، بغارستان و … هم صادر می‌شد و هنوز هم این محصول ناب به شکل نوینی به دیگر کشور‌ها صادر می‌شود.
می‌گویند شهر‌های استان فارس اولین تولید‌کننده گلاب بودند،، اما امروز کاشان و شهر‌های حومه‌اش گوی سبقت را از بقیه استان‌های کشور ربوده‌اند.
یک اردوی فامیلی با عطر گلاب!
حال برگردیم به کاشون (نامی که مردم محلی این دیار تلفظ می‌کنند)، هنوز در آسمان ستاره‌ها در حال چشمک زدن هستند که مادران کودکانشان را در آغوش می‌گیرند و همراه با مردانشان به محل مزرعه گل محمدی می‌روند تا خورشید بیدار نشده، گل‌ها را بچینند و عطر گل حفظ شود، رسمی که بیش از هزار سال است در کاشون انجام می‌شود، در واقع یک اردوی فامیلی با عطر گلاب! در پایان این جشن، یک دورهمی شادانه هم برقرار است با صرف یک کاسه آش محلی.
حال اگر نوزاد کاشان بخت با او یار باشد، در روز‌های ابتدایی سال به دنیا آمده باشد، وقتی مادر، مادربزرگ، خاله و عمه‌ها در همان ساعت ابتدایی روز برای چیدن گل به باغ‌ها می‌روند، همراه با صدای بلند صلوات زیر لب زمزمه می‌کنند:
همه کوه و کمر بوی تو داره یا محمد
کدوم گل قامت روی تو داره یا محمد
همون ماهی که از کوه می‌زنه سر
نشان طاق ابروی تو داره یا محمد
گل‌های پر برکتی که با زندگی نوزادان عجین است
وقتی کار گل‌چینی تمام شود، گلبرگ‌های گلی که چیده بودند، را جدا می‌کنند، بعد آن نوزاد خوش‌اقبال بعد از حمام، روی پارچه سفیدی قرار می‌دهند و با صلوات و شعرخوانی، بدن او را با همان گلبرگ‌های گل محمدی می‌غلتانند. بعد مهمانان با شیرینی و شربت گل محمدی پذیرایی می‌شود.
گلبرگ‌های سرخی که به اعتقاد بانوان کاشانی باعث شادابی نوزاد و دور ماندن او از بیماری‌ها است و طروات گل‌برگ‌هایش نیز از پوست نوزاد حفاظت می‌کند و خلاصه هزاران فایده برای او دارد. البته این تنها داستان نوزاد با گل‌های محمدی نیست، بلکه وقتی ازدواج کند، مادرش آن گلبرگ‌های خشک شده را بر سر سجاده‌اش قرار می‌دهد.
گل غلتانی که برای خودش یک دنیا خیر و برکت دارد. حال اگر نوزادی در ماه‌های دیگر به دنیا بیاید، این سنت زیبا را در اولین بهار زندگیش برای او انجام می‌دهند، با این تفاوت که اگر زیاد سنگین باشد، او را بر روی پارچه می‌نشانند یا اینکه بانوان بیش‌تری چهار طرف پارچه خواهند گرفت.
مزارع گل چینی کاشان بیش از هزار و ۲۰۰ هکتار است که در برزک، قمصر، کاشان، جوشقان، ون و … به صورت کاملاً خانوادگی انجام می‌شود، البته برای تسریع کار از کارگر هم استفاده می‌کنند.
متبع: فارس
