در ویژه برنامه بالاتر موضوع توسعه معادن و حفظ محیط زیست مورد بررسی قرار گرفت و آقای فتحی معاون دفتر آب و خاک، سازمان حفاظت از محیط زیست و آقای کشاورزپور سرپرست دفتر امور اکتشاف وزارت صمت به سوالاتی پاسخ دادند.
فتحی گفت: مطابق آماری که داریم بیش از ۸ هزار معدن فعال در کشور داریم که به طور کلی در حدود ۳۵۰هکتار از مناطق مختلف کشور تحت تاثیر فعالیت های معدنی قرار دارد. طی چند دهه اخیر بالغ بر ۳۰ میلیارد تن باطله سنگی از انواع فعالیت های معدنی داشتیم که اثرات تخریب کننده در محیط زیست می‌گذارد. نزدیک به ۶ میلیارد تن باطله فرآوری در معادن مختلف معدنی کشور دپو کردیم و با حجم عظیمی روبرو هستیم.
او افزود: ما مخالف بهره‌برداری از معادن نیستیم اما باید تعادلی ایجاد شود و معدن کار باید موازینی را رعایت کند تا تعادلی بین حفظ محیط زیست و استخراج معادن برقرار کند.
در ادامه کشاورزپور گفت: معدن با تخریب همراه است و یک امر اجتناب ناپذیر است. طبق ماده ۲۴ قانون معادن مکلف هستیم در مناطق ۴ گانه از محیط زیست استعلام بگیریم که ۱۱.۳ مناطق کشور جزو این دسته محسوب می‌شود. اگر دید ملی داشته باشیم میتوان در این زمینه تعامل داشت. کارگروه های تعاملی برقرار شده و پیشرفتی اگرچه ناکافی در اهداف داشته ایم.
فتحی گفت: مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت از محیط زیست کمتر از ۱۰ درصد کشور است و وزارت صمت برای ۹۰ درصد معادن کشور بدون مجوز از سازمان محیط زیست و به طور مستقل اقدام به صدور پروانه فعالیت می‌کند.
او ادامه داد: در مناطق ۴ گانه محیط زیست ۵۰۰ معدن فعال وجود دارد اما در بخش های غیر از مناطق ۴گانه عمده این تخریب ها انجام می‌شود.
کشاورزپور در پاسخ گفت: اینگونه نیست که بهره برداری از معادن نظام مند نباشد و کاملا با ضوابط پیش می‌رویم. در مراحل بعدی هم که معدن قرار است به واحد فرآوری تبدیل شود باز هم باید مجوز محیط زیست گرفته شود. بخش معاونت امور معادن و فرآوری مواد ۵۶ درصد سهم صادرات غیرنفتی کشور را تامین می‌کند. این میزان در وضعیت اقتصادی فعلی اهمیت بالایی خواهد داشت. حوزه معدن علاوه بر مسئولیت اجتماعی که دارد جبران خسارت نیز انجام می‌دهد. سال گذشته ۴۰ همت حقوق دولتی از معادن اخذ شده که ۱۲ درصد آن سهم بازسازی و احیای معادن است.
او ادامه داد: ما ۱.۵ تن ذخیره آلونیت و بوکسیت در قزوین داریم که در منطقه حفاظت شده سازمان حفاظت از محیط زیست قرار دارد و نمی‌توانیم آن هارا استخراج کنیم. این دو ماده اولیه آلومینیوم هستند که یک محصول استراتژیک است و مجبوریم آن را وارد کنیم که ارزبری خواهد داشت. اهمیت لیتیوم بر هیچکس پوشیده نیست اما نتوانستیم تاکنون استخراج کنیم.
