دکتر سپیده حاجیان مدیر گروه مامایی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی ضمن گرامیداشت پنجم می مصادف با ۱۶ اردیبهشت و روز جهانی ماما گفت: مامایی رشته‌ای مستقل و شاخه‌ای از علوم سلامت است و دانش‌آموختگان مامایی به عنوان عضو تیم سلامت در حیطه اختیارات تعیین شده به خدمت در عرصه‌های مختلف آموزش، بهداشت، درمان، پژوهش، پیشگیری، مدیریت و حمایت می‌پردازند.
این استاد دانشگاه با اشاره به نقش مهم ماما در حوزه‌های آموزش، پژوهش، بهداشت و درمان گفت: گرچه حرفه اصلی یک ماما کنترل زایمان طبیعی و فیزیولوژیک است، اما نقش مامایی صرفا به این حوزه محدود نمی‌شود و در ابعاد مختلف سلامت به ویژه سلامت زنان نقش بسیار پررنگی دارد.
این دکترای تخصصی بهداشت باروری ماما را اولین فردی برشمرد که پس از زایمان طبیعی در ارتباط با نوزاد قرار می‌گیرد و به حفظ و ارتقای سلامتش کمک می‌کند.
به گفته وی در واحد بهداشت خانواده مراکز بهداشتی یک ماما علاوه بر ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مادر و کودک در دوران مختلف زندگی (جنینی، نوزادی، کودکی، مدرسه) به ارائه خدمات پیشگیری، مشاوره سلامت جنسی و باروری و سلامت خانواده نیز می‌پردازد.
دکتر حاجیان رسالت مهم گروه مامایی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه را پرورش نیروی انسانی متعهد، متبحر و مسئولیت‌پذیر در حوزه مامایی برشمرد که قادر به ارائه خدمات مامایی و سلامت باروری در سطوح مختلف پیشگیری به زنان جامعه باشد.
این استاد دانشگاه افزود: ماما با ارتقای سطح آگاهی و بهبود نگرش مادران و کمک به ارتقای شاخص‌های سلامت آنان نقش بسیار چشمگیر و پررنگی در کاهش میزان مرگ ومیر مادران و نوزادان دارد.
نقش ماما در بهبود سلامت زنان
دکتر حاجیان با اشاره به نقش و هدف مامایی در راستای بهبود سلامت زنان جامعه خاطرنشان کرد: درحال حاضر قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده به عنوان مهمترین سند بالادستی در تمام عرصه‌های آموزش، درمان، بهداشت و پژوهش مورد توجه ویژه قرار دارد.
به گفته وی بسیاری از مفاد این قانون صراحتا به نقش ماما در بهبود وضعیت کنونی سیاست‌ها و ساختار جمعیتی، خوشایند سازی زایمان طبیعی، سلامت (روان و جسم) مادر و نوزاد اشاره کرده است.
این استاد دانشگاه با اشاره به این که نقش ماما فقط به مراقبت در سنین باروری زنان محدود نمی‌شود گفت: با توجه به این که متوسط سن یائسگی یا منوپوز در کشورما ۵۱ سال است، ماما در حدود و دامنه اختیارات خود به این گروه سنی نیز خدمات ارائه می‌دهد و با انجام مشاوره به بهبود کیفیت زندگی زنان در این دوران کمک می‌کنند.
وی افزود: یک سوم عمر زنان در دوران پساقاعدگی می‌گذرد و در این دوران باید زندگی با کیفیتی از لحاظ جسمی، روانی و جنسی داشته باشند.
دکتر حاجیان به نقش مهم ماما در بهبود سلامت جنسی و رفتار باروری سالم در دوران مختلف زندگی زنان و حتی پیش از ازدواج اشاره کرد و کمک به مشاوره‌های پیش از ازدواج و ازدواج به هنگام را از دیگر نقش‌های ماما برشمرد که متاسفانه مغفول مانده است.
ماما؛ منبعی قابل اطمینان برای آموزش نوجوانان و جوانان
به گفته این دکترای تخصصی بهداشت، امروزه جوانان و نوجوانان از طریق فضای مجازی و کانال‌های نادرست با اطلاعات اشتباه آشنا می‌شوند درحالی که ماما می‌تواند نقش بسیار مهمی در انتقال اطلاعات صحیح، علمی و اخلاقی ایفا کند که پیشگیری از رفتار‌های پرخطر، تشویق به ارتباط سالم و ازدواج به هنگام و مشاوره صحیح به زوج‌های در شرف ازدواج برخی از این اقدامات است.
نقش ماما در ترویج زایمان طبیعی و کاهش مرگ و میر مادران و کودکان
مدیر گروه مامایی دانشگاه با اشاره به نقش ماما در ترویج زایمان طبیعی تاکید کرد: انجام مداخلات صحیح و اصلاح وتغییر نگرش باید از سنین دبیرستان با آموزش، آگاهی رسانی و بهبود باور‌های دختران آغاز شود؛ درحالی که امروزه آموزش‌های ما برای ترویج زایمان طبیعی از زمان بارداری شروع می‌شود که بسیار دیر است.
دکتر حاجیان ماما را یک نیروی کاملا اثربخش در مراقبت‌های سطح یک برشمرد که از محیطی‌ترین و در دسترس‌ترین نیرو‌های کادر سلامت محسوب می‌شود، اما متاسفانه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های آنان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی زایمان طبیعی را فرایندی برشمرد که می‌تواند به عنوان یک خاطره خوشایند، دلچسب و به یادماندنی در دوران زندگی و تجربه فرزندآوری یک زن شکل گیرد. این خاطره ممکن است با انجام مداخلات ناخواسته و ناخوشایند مخدوش شود یا این که کاملا خوشایند و زیبا جلوه کند.
مدیر گروه مامایی دانشگاه با اشاره به ماده ۴۹ قانون جوانی جمعیت گفت: در این قانون در خصوص جذب و به کارگیری ماما در اتاق زایمان زایشگاه‌ها قید شده است که باید به ازای هر دو مادر در حال زایمان یک ماما حضور داشته باشد.
وی تاکید کرد: از سال‌ها قبل از این که یک زن به فکر بارداری باشد باید ذهنیت وی درخصوص زایمان طبیعی اصلاح شود و همچنین زیرساخت‌های آن ایجاد شود تا در هنگام بارداری به این علم و یقین برسد که به عنوان یک زن کامل مانند تمام زنان دنیا می‌تواند زایمان طبیعی انجام دهد مگر در مواردی که واقعا به مداخلات جراحی نیاز باشد.
به گفته دکتر حاجیان در تمام دنیا کمتر از ۱۰ درصد موارد زایمان‌ها ممکن است نیاز به مداخلات جراحی داشته باشند و بیش از ۹۰ درصد زایمان‌ها به صورت فیزیولوژیک و کاملا طبیعی می‌تواند توسط ماما در بهترین شرایط انجام شود به خصوص در کشور ما با وجود ماما‌های کارآزموده و آکادمیک در کل کشور این امر امکان پذیر است.
مدیر گروه مامایی دانشکده با اشاره به وجود بیش از ۱۳۰ فراگیر در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی رشته مامایی در دانشکده گفت: به فردی که وارد حوزه سلامت به ویژه رشته مامایی می‌شود در واقع موهبتی اعطا شده است تا در آینده دانسته‌ها و تجارب و علم خویش را در اختیار زنان قرار دهد و نظاره گر شیرین‌ترین لحظات زندگی مادر و کودک باشد.
دکتر حاجیان به فراگیران رشته مامایی توصیه کرد که با انگیزه و بردباری و صبر به کسب علم و آگاهی و مهارت بپردازند و با اشاره به این زایمان توام با استرس است، صبوری و بردباری در حرفه مامایی را از اصول مهمی برشمرد که علی‌رغم لحظات شیرین و زیبا در حوزه زایمان بسیار اهمیت دارد.
وی تاکید کرد: این صبر و بردباری باید در دانشجو به صورت عملی در طول دوره دانشجویی شکل گیرد.
این استاد دانشگاه در پایان به تمام فعالان این حوزه به ویژه فراگیران این رشته خاطرنشان کرد: فراگیر باید در کنار کسب دانش به تمرین و مهارت آموزی نیز بپردازد تا بتواند در آینده به تعهدات حرفه‌ای خود به خوبی عمل کند.
